Chocolatey เป็นแอปพลิเคชันจัดการแพ็คเกจบน Windows ของเราคล้ายๆกับ winget บน Windows หรือ APT ที่ใช้งานบนระบบปฏิบัติการในลีนุกซ์นั่นเอง เนื่องจากครั้งที่แล้วผมได้ทำบทความเกี่ยวกับ winget ไป เพื่อนๆหลายๆคนอาจจะมองว่ายากเกินไปเนื่องจากต้องใช้ Command Line ในการใช้งาน ครั้งนี้เลยจะมาแนะนำ Chocolatey ซึ่งหน้าที่การทำงานคล้ายกัน แต่จะมีการใช้งานแบบ GUI มาด้วย จะให้ผู้ใช้งานสามารถใช้งานได้ง่ายยิ่งขึ้น

หลายๆคนอาจจะมีคำถามว่า “ ทำไมเราถึงเลือกใช้โปรแกรมแบบนี้ ในเมื่อเราสามารถดาวน์โหลดซอฟต์แวร์ .exe หรือ .msi บนเว็บไซต์ผู้ผลิต และติดตั้งโปรแกรมเองได้? ”

คำตอบก็คือ

•  เราสามารถควบคุมเวอร์ชันแอปพลิเคชันที่เราต้องการได้อย่างสะดวกและสบายยิ่งขึ้น เพราะทุกครั้งที่เราไปดาวน์โหลดไฟล์ติดตั้งจากเว็บไซต์ ทางเว็บไซต์จะดาวน์โหลดเวอร์ชันล่าสุดให้เรา และบางครั้งเราอาจไม่ต้องการเวอร์ชันล่าสุดเสมอไป
• สามารถติดตั้งโปรแกรมได้พร้อมๆกันหลายๆแอปพลิเคชันบนคำสั่งบรรทัดเดียว 
• ลองจินตนาการว่าเราต้องอัปเดทแอปพลิเคชันของเราซัก 4-5 โปรแกรมดูสิ คงจะเป้นเรื่องวุ่นวายไม่ใช้น้อยเลย แต่ Chocolatey มีระบบอัปเดทโปรแกรมต่างๆได้ง่ายๆ

ข้อกำหนดการใช้งานเบื้องต้น

Windows 7+ / Windows Server 2003+

PowerShell v2+ (Not PowerShell Core yet though)(minimum is v3 for install from this website due to TLS 1.2 requirement)

.NET Framework 4+ (the installation will attempt to install .NET 4.0 if you do not have it installed)(minimum is 4.5 for install from this website due to TLS 1.2 requirement)

การติดตั้ง

1. ใช้การติดตั้งผ่าน Windows CMD Shell (ง่ายที่สุด)

ให้เราเปิด CMD แบบผู้ดูแลระบบ Run as administrator

พิมพ์คำสั่งดังต่อไปนี้ 

@"%SystemRoot%System32WindowsPowerShellv1.0powershell.exe" -NoProfile -InputFormat None -ExecutionPolicy Bypass -Command "[System.Net.ServicePointManager]::SecurityProtocol = 3072; iex ((New-Object System.Net.WebClient).DownloadString('https://community.chocolatey.org/install.ps1'))" && SET "PATH=%PATH%;%ALLUSERSPROFILE%chocolateybin"

เท่านี้ก็เสร็จสิ้นสำหรับการติดตั้งในแบบที่ 1 แล้ว ( CMD )

+++ ถ้าต้องการใช้งาน Chocolatey ผ่าน GUI สามารถเลื่อนลงไปดูด้านล่างได้เลยครับ +++

การติดตั้งแบบที่ 2

2. ติดตั้งผ่าน Powershell 

- เปิดการใช้งาน Powershell จากนั้นพิมพ์คำสั่ง เพื่อเช็คสถานะ Execution Policy

Get-ExecutionPolicy

- ถ้าระบบมีการตอบกลับว่า Restricted ให้พิมพ์คำสั่ง 

Set-ExecutionPolicy Bypass -Scope Process

หรือ Set-ExecutionPolicy AllSigned

- จากนั้นให้พิมพ์คำสังสำหรับติดตั้ง

Set-ExecutionPolicy Bypass -Scope Process -Force; [System.Net.ServicePointManager]::SecurityProtocol = [System.Net.ServicePointManager]::SecurityProtocol -bor 3072; iex ((New-Object System.Net.WebClient).DownloadString('https://community.chocolatey.org/install.ps1'))

การใช้งาน

- หลังจากติดตั้งโปรแกรมเป็นที่เรียบร้อยแล้ว สามารถทดสอบการใช้งานได้โดยพิมพ์คำสั่ง choco เพื่อทดสอบการรันแอปพลิเคชันได้ทันที ระบบ choco จะตอบข้อความกลับมาแจ้ง Version ที่ติดตั้ง

ตัวอย่างคำสั่งการใช้งานโปรแกรม

เช่นเราจะติดตั้งโปรแกรม notepad++ เราสามารถค้นหาชื่อได้โดย

choco search notepad++

เมื่อระบบตอบกลับมาแล้วให้เลือกแพ็คเกจที่ต้องการจะติดตั้ง

choco install notepadplusplus

เท่านี้ก็สามารถติดตั้งโปรแกรมได้เสร็จเรียบร้อย

การอัพเดทโปรแกรม

เราสามารถเลือกอัพเดทได้เฉพาะโปรแกรม เช่น

choco upgrade notepadplusplus

ระบบก็จะอัพเดทเฉพาะโปรแกรม Notepad++ เท่านั้น

กรณีที่จะอัพเดทโปรแกรมทั้งหมดสามารถใช้คำสั่ง

choco upgrade all

ตรวจสอบโปรแกรมที่ติดตั้ง

เราสามารถดูได้ว่าโปรแกรมใดบ้างที่เราติดตั้งไปแล้วโดยใช้คำสั่ง

choco list --local-only

มาถึงช่วงสุดท้ายที่ได้กล่าวไปในตอนต้นว่า Chocolatey นั้นมี GUI ด้วย ถ้าต้องการใช้งานในแบบ GUI เราสามารถติดตั้งได้โดยใช้คำสั่ง

choco install chocolateygui

เมื่อติดตั้งเสร็จแล้วก็เปิดโปรแกรมได้ทันที จะพบบกับหน้าต่าง GUI ตามนี้เลย เพื่อนๆก็สามารถเลือก โปรแกรมที่ต้องการติดตั้งและกดติดตั้งได้ทันที

สรุป

Chocolatey นั่นก็เป็นผู้ช่วยจัดการโปรแกรมบนเครื่องเราที่น่าสนใจอีกตัวนึงเลยในแง่ของการใช้งานที่ง่ายและรวดเร็วและมีระบบ GUI มาให้ใช้งานได้อย่างสะดวกสบาย เหมาะสำหรับผู้ที่ไม่ชอบการใช้งานผ่าน Command Line  แน่นอนว่าหลายๆท่านอาจจะมองว่าไม่จำเป็น แต่ก็อาจจะมีประโยชน์กับเพื่อนๆอีกหลายๆท่านเช่นกันครับ