โครงสร้างพื้นฐานด้าน AI ที่เติบโตอย่างมหาศาล กำลังสร้างแรงกดดันต่อห่วงโซ่อุปทานเซมิคอนดักเตอร์ทั่วโลก โดยหนึ่งในส่วนประกอบที่มักถูกมองข้ามคือ หน่วยความจำแบบ NAND Flash ซึ่ง Pua Khein-Seng ซีอีโอของ Phison Electronics ออกมาเตือนว่า การขาดแคลน NAND Flash อาจยาวนานถึง 10 ปีเต็ม

Pua คาดการณ์ว่าภาวะขาดแคลน NAND จะเริ่มต้นในปี 2026 และอาจลากยาวไปตลอดทศวรรษ ซึ่งนานกว่าการขาดแคลนรอบก่อน ๆ ที่ปกติกินเวลาเพียง 1–2 ปีเท่านั้น

ในการให้สัมภาษณ์ล่าสุด Pua ชี้ว่า ความต้องการหน่วยความจำจากงานด้าน AI ที่พุ่งสูง บวกกับ การลงทุนในกำลังการผลิต NAND ที่จำกัด กำลังพาตลาดหน่วยความจำเข้าสู่เส้นทางวิกฤตที่ต้องเผชิญกับรอบเวลาการผลิตที่ยาวนานขึ้น

สาเหตุหลักที่ทำให้เกิดความเสี่ยงขาดแคลน

• หลังจากรอบการลงทุนครั้งใหญ่ในอดีตที่ทำให้ราคาตกต่ำ หลายผู้ผลิต NAND จึงชะลอการขยายกำลังผลิต

• ตั้งแต่ปี 2023 เงินลงทุนจำนวนมากถูกเบนไปที่ HBM (High Bandwidth Memory) เพื่อรองรับการฝึกโมเดล AI เนื่องจากทำกำไรได้มากกว่า

• ทำให้ NAND ถูกลดความสำคัญ ทั้ง ๆ ที่ความต้องการกลับเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง

• ขณะเดียวกัน คลาวด์เริ่มขยับจากงาน Training ไปสู่ Inference ซึ่งมีความต้องการจัดเก็บโมเดลและข้อมูลขนาดใหญ่แบบถาวร ยิ่งทำให้ NAND ถูกใช้มากขึ้น

ผลกระทบที่เริ่มเห็นแล้ว

• ผู้ขายบางรายเริ่มปรับกลยุทธ์ด้านจัดซื้อ เปลี่ยนไปใช้โมดูลจัดเก็บข้อมูลที่วาง NAND ใกล้บัสหน่วยความจำมากขึ้น

• สต็อก NAND เริ่มตึงตัว ผู้ผลิตบางรายขึ้นราคา หรือหยุดการให้ส่วนลด

• ความต้องการ SSD มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างมาก เพราะความจุสูงขึ้นและราคาเริ่มใกล้เคียง HDD ที่มีคิวการผลิตยาว

หากการคาดการณ์ของ Pua เป็นจริง ดาต้าเซ็นเตอร์ทั่วโลกจะต้องลงทุนสร้างกำลังการผลิตด้านสตอเรจอย่างต่อเนื่อง และต้องจัดสรรเงินทุนใหม่เพื่อรองรับความต้องการระยะยาว แต่ปัญหาคือ การสร้างโรงงานผลิต NAND ไม่ใช่เรื่องง่าย และยังไม่ชัดเจนว่าผู้ผลิตจะยอมลงทุนเพิ่มหรือไม่ เพราะตอนนี้พวกเขากำลังทำกำไรได้ดีกว่าจากธุรกิจ HBM

คุณคิดว่าถ้า NAND Flash ขาดตลาดจริงยาวนาน 10 ปี โลกไอทีจะปรับตัวอย่างไร? 

• SSD จะกลายเป็นมาตรฐานแทน HDD เร็วกว่าที่คิด?

• หรือผู้ผลิตจะหันไปหาทางเลือกใหม่แทน NAND?

ที่มา: Tom's Hardware