ปัจจุบันตลาดซีพียู x86 นั้น AMD มีโมเมนตัมเหนือ Intel อย่างชัดเจน แต่ถ้าย้อนเวลากลับไปเมื่อราว 50 ปีก่อน ซีพียู x86 ตัวแรกของ AMD แท้จริงแล้วเกิดจากการ ย้อนรอยวิศวกรรม (Reverse Engineering) และคัดลอกมาจาก Intel 8080 อย่างไรก็ตาม AMD ก็สามารถยืนหยัดในตลาดได้ด้วยซีพียูรุ่นนี้ และถึงขั้นเกิดกรณีที่ว่า “ของที่ลอกมา กลับแรงกว่าของต้นฉบับ”

ตามรายงานระบุว่า เมื่อเทียบกับเรื่องราวการก่อตั้งอันโด่งดังของ Intel จุดเริ่มต้นของ AMD ไม่ได้สวยหรูนัก เรื่องราวของ AM9080 มีเบื้องหลังที่น่าสนใจ เพราะมันไม่ได้ถูกออกแบบโดย AMD ตั้งแต่ต้น
ในปี 1973 พนักงานของ Xerox สามคน ได้แก่ Ashawna Hailey, Kim Hailey และ Jay Kumar ได้แอบถ่ายภาพชิป Intel 8080 รุ่นก่อนผลิตจริง ถึง 400 ภาพ พร้อมวาดผังวงจรและไดอะแกรมลอจิก จากนั้นนำข้อมูลเหล่านี้ไปเสนอขายตามบริษัทต่าง ๆ ในซิลิคอนแวลลีย์

ในช่วงเวลานั้น AMD เพิ่งพัฒนา กระบวนการผลิตแบบ N-Channel MOS สำเร็จ และมองว่าซีพียูรุ่นนี้เหมาะอย่างยิ่งกับเทคโนโลยีดังกล่าว จึงตัดสินใจซื้อชุดข้อมูลเหล่านั้นมาใช้ในการย้อนรอยวิศวกรรมและสร้างซีพียูที่เข้ากันได้กับ Intel 8080 ก่อนจะเริ่มผลิต AM9080 อย่างเป็นทางการในปี 1975

ชื่อรุ่นก็มีความ “เขี้ยว” ไม่น้อย เพราะ AMD ตั้งใจตั้งชื่อให้เหนือกว่า Intel — Intel ใช้ชื่อ 8080, AMD ก็ขยับเป็น 9080 และแนวคิดนี้ก็ถูกสืบทอดต่อมาในภายหลัง
เช่น Intel มี Core i3, i5, i7 → AMD ก็ใช้ A4, A6, A8
Intel ออกชิปเซต B250, Z270 → AMD ก็ตอบโต้ด้วย B350, X370 แบบไม่ยอมแพ้กัน

AMD สามารถตั้งหลักได้สำเร็จจาก AM9080 ตัวนี้ โดยในยุคนั้น ต้นทุนการผลิตต่อชิปเพียงประมาณ 50 เซนต์สหรัฐ แต่สามารถขายให้ลูกค้ากองทัพสหรัฐได้ในราคาสูงถึง 700 ดอลลาร์ต่อชิ้น

คำถามคือ ในเมื่อ AM9080 เป็นการคัดลอก Intel 8080 อย่างชัดเจน เหตุใด Intel จึงไม่ฟ้องร้อง?
คำตอบคือ ในเวลานั้นทั้ง IBM และกองทัพสหรัฐ กำหนดให้ชิ้นส่วนสำคัญต้องมี ผู้ผลิตรายที่สอง (Second Source) เพื่อความมั่นคงด้านซัพพลาย ดังนั้นในปี 1976 AMD จึงฉวยโอกาสนี้ ทำข้อตกลง Cross-License กับ Intel และกลายเป็นผู้ผลิตสำรองอย่างเป็นทางการของ Intel 8080 ทำให้หลีกเลี่ยงสงครามกฎหมายที่อาจยืดเยื้อได้

ภายใต้ข้อตกลงดังกล่าว AMD จ่ายเงินให้ Intel เพียง 25,000 ดอลลาร์ และค่าลิขสิทธิ์รายปี 75,000 ดอลลาร์ ข้อตกลงนี้ยังครอบคลุมการยกเว้นความรับผิดจากการละเมิดในอดีต และต่อมาในปี 1982 ทั้งสองฝ่ายยังขยายสัญญาเพิ่มเติม จนนำไปสู่การเปิดตัว Am286 ซึ่งเป็นเวอร์ชันที่ได้รับอนุญาตอย่างเป็นทางการของ Intel 80286

แม้ AMD AM9080 จะเป็นผลผลิตจากการคัดลอก Intel 8080 แต่กลับกลายเป็นกรณีที่ “ของลอกดีกว่าของแท้”
เนื่องจากกระบวนการผลิต N-Channel MOS ของ AMD มีความก้าวหน้าและหนาแน่นกว่า
ในด้านความเร็วสัญญาณนาฬิกา AM9080 ทำได้สูงถึง 4 MHz ขณะที่ Intel 8080 ทำได้เพียง 3.125 MHz ส่งผลให้ AMD เหนือกว่า Intel อย่างชัดเจนในด้านประสิทธิภาพตั้งแต่ยุคเริ่มต้นของบริษัท

ที่มา: HKEPC